Jedną z najbardziej rozpowszechnionych grup średnio dużych gołębi stanową stawaki. Jest to rozwojowo jednolita grupa, która na przestrzeni lat nie zróżnicowała się pod względem wyglądu zewnętrznego i zachowała wspólny, swoisty sposób latania. Polega on na tym, ze gdy gołąb wzleci na pewną wysokość, podnosi skrzydła prawie pionowo nad tułowiem i w tej pozycji, bez machania skrzydłami, opada nieruchomo kilka metrów w dół, zachowując poziome ułożenie ciała, by potem ponownie wznieść się w górę lub osiąść za ziemi czy na dachu. Podczas tego akrobatycznego lotu słychać efekty dźwiękowe wywołane mocnymi uderzeniami skrzydeł. Znanych jest kilka ras stawaków. Najbardziej znane są stawaki: czeski, niemiecki, garłacz górnośląski i inne. Selekcja każdej z tych ras przebiegała w konkretnym kierunku u jednych zostały doprowadzone do absolutnej doskonałości kształty ciała, u innych zaś akrobatyczne zdolności. Stawak czeski wyróżnia się intensywnymi barwami i jaskrawym połyskiem upierzenia. Ze względu na tę cechę niektóre odmiany stawaka czeskiego zaliczane są obecnie raczej do gołębi barwistych. Efekt ten, będącym wynikiem wieloletniej systematycznej selekcji ma jednak swoje negatywne strony. Często są to gołębie drobnych rozmiarów, bez „gardła” i mało aktywne. Oprócz odpowiedniego wykształtowanego gruszkowatego „gardła”, krótkich skrzydeł i ogon oraz stosunkowo długich nóg powinien mieć stawak czeski zawsze perłowe oczy i specyficzne ukształtowanie głowy. Jest ona wprawdzie normalnych rozmiarów, ale czoło jest szersze i stosunkowo strome, ciemię lekko spłaszczone, a kark dobrze zaokrąglony. Spośród wielu odmian z wzorem rysunku na upierzeniu najbardziej rozpowszechnione są stawaki czeskie siodłate. Interesujące są stawaki czeskie łyse z czółkiem, następnie biało lotne, tygrysowate, bociany i inne.